Aνεκτίμητη προσφορά Αρχείου από την Αθηνά Κατσανεβάκη

ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΘΝΟΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΑΘΗΝΑ ΚΑΤΣΑΝΕΒΑΚΗ, 15.3.2025

Γνωρίσαμε την εθνομουσικολόγο Aθηνά Κατσανεβάκη από το ξεκίνημα του Πoλυφωνικού Καραβανιού. Συμμετείχε ως εισηγήτρια στην επιστημονική διημερίδα που διοργανώσαμε στο πλαίσιο της 1ης Διεθνούς Συνάντησης Πολυφωνικού Τραγουδιού, το 1999 σε Δελβινάκι και Ιερά Μoνή Γιρομερίου. Θέμα της εισήγησής της “Γραμμουσιάνικη και Φαρσεριώτικη πολυφωνία, μια συγκριτική προσέγγιση”. Την εποχή εκείνη η κα Κατσανεβάκη ήταν ήδη Διδάκτωρ Μoυσικολογίας, με διατριβή αναφερόμενη στο πολυφωνικό τραγούδι.
Συναντηθήκαμε με την Αθηνά Κατσανεβάκη πολλές φορές από τότε. Την ανταμώσαμε, πρώτα από όλα, στο πεδίο, σε χωριά της βλάχικης πολυφωνίας, σε σταθμούς του Πολυφωνικού Καραβανιού, όπως στην Ιεροπηγή Καστοριάς. Παρακαλουθούσαμε την επιστημονική διαδρομή της, ως Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αρχικά και, τώρα, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παρακαλουθούμε, παράλληλα, και την ερμηνευτική της διαδρομή, με τη δημιουργία και την ενεργοποίησή της σε πολυφωνικά και φωνητικά σύνολα, όπως τις “Ηχώ” και τα “Κρούσταλλα” που χαρήκαμε δισκογραφικά και δια ζώσης σε εμφανίσεις τους.
Συνεργαστήκαμε με την Αθηνά Κατσανεβάκη σε κύκλους δράσεων του Πολυφωνικού Καραβανιού και αποτελεί έναν από τους πιο πολύτιμους επιστημονικούς μας συνεργάτες. Συμβάλλοντας ουσιαστικά στην τεκμηρίωση της έρευνας, στην επιμόρφωση και τη συγκρότηση των μαθητών μας στα Εργαστήρια Πολυφωνίας, των συνταξιδιωτών μας στο Πολυφωνικό Καραβάνι, με εργασίες και σεμινάριά της, ακόμη και διαδικτυακά, στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας. Κι είναι πάντα πρόθυμη να απαντήσει σε ερωτήματά μας, να μοιραστούμε προβληματισμούς από την έρευνά μας σε κοινά πεδία.
Πριν λίγους μήνες, με δική της πρωτοβουλία, η Αθηνά Κατσανεβάκη μας ενημέρωσε για την πρόθεσή της να παραχωρήσει στο Πολυφωνικό Καραβάνι το σύνολο του αρχείου της. Το αρχείο περιέχει ηχογραφήσεις και βιντεοσκοπήσεις από επιτόπιες έρευνες της ίδιας της ερευνήτριας που επιτέλεσε κατά τα έτη 1990 μέχρι και σήμερα. Η έρευνα είχε σαν σκοπό την καταγραφή του ιστορικού εθιμικού τραγουδιστικού ρεπερτορίου και των χορών των οικισμών όπου έγιναν οι επιτόπιες καταγραφές, όπως και τοπικές κομπανίες οργανοπαικτών. Η βασική περιοχή από την οποία προέρχονται οι καταγραφές είναι η περιοχή της Δυτικής Ελλάδας και κάποιες δειγματοληπτικές καταγραφές σε άλλες περιοχές εντός και εκτός Ελλάδας όπως η Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία και η Κρήτη, η παραμεθόρια Ήπειρος και η περιοχή της Βορείου Ηπείρου στην σημερινή Νότια Αλβανία και το κράτος της Βορείου Μακεδονίας. Το αρχείο συνοδεύεται από μία πλήρη τεκμηρίωση και περιγραφή των περιεχομένων του.
Πριν δέκα ημέρες ο “κυρατζής” του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλέξανδρος Λαμπρίδης ταξίδεψε ειδικά στη Θεσσαλονίκη για την παραλαβή του αρχείου από την κα Αθηνά Κατσανεβάκη. Tο Σάββατο 15 Μαρτίου 2025 συναντήθηκαν για την παράδοση του αρχείου αλλά και για μια εξαιρετικά πολύτιμη καταγραφή της μαρτυρίας της ερευνήτριας και πανεπιστημιακής καθηγήτριας σχετικά με την επιτόπια έρευνά της και την επιστημονική της διαδρομή. Στη συνάντηση προσήλθε ευγενικά και ο κ. Άρης Μπαζμαδέλης, Μουσικός Βιβλιοθηκονόμος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, ο οποίος επιμελήθηκε και το σχετικό πρακτικό παράδοσης – παραλαβής του Εθνομουσικολογικού Αρχείου της Αθηνάς Κατσανεβάκη.
Θεωρούμε την πράξη της Αθηνάς Κατσανεβάκη αληθινά ανεκτίμητη. Το εθνομουσικολογικό αρχείο της, έτσι κι αλλιώς, συμπεριλαμβάνοντας καρπούς επιτόπιας έρευνας σε βάθος τριάντα πέντε χρόνων, έχει ανεκτίμητη αξία. Ανάλογη αξία έχει ό,τι πρεσβεύει η απόφασή της να παραχωρήσει και να κοινωνήσει το αρχείο, αναδεικνύοντας αυτό που συνειδητοποιούμε όλοι όσοι αφοσιωνόμαστε στα πεδία της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς, ότι η διάδοση έχει τεράστια συμβολή στην ίδια τη διαφύλαξη, ότι ό,τι μοιραζόμαστε με τους άλλους είναι αυτό που τελικά όλοι θα έχουμε.
Θα αναφερθούμε προσεχώς στους λόγους που η κα Κατσανεβάκη παραχώρησε το αρχείο της στο Πολυφωνικό Καραβάνι, τη βαθιά της εκτίμηση και την πίστη ότι η χειρονομία της θα αξιοποιηθεί, επιστρέφοντας έτσι και στις πηγές της έρευνάς της. Το Πολυφωνικό Καραβάνι, κατά καιρούς, αξιώθηκε την παραχώρηση ή τη δωρεά πολύτιμων αρχειακών υλικών, από την πρώτη παραχώρηση υλικών από τον εθνομουσικολόγο Λάμπρο Λιάβα ως τις πιο πρόσφατες, εκείνη του Ιπποκράτη Κατσένη και του Σπύρου Λίνα πριν τρεις μήνες. Ποτέ δεν επιζητήσαμε, πάντα η παραχώρηση μας προτάθηκε από τους ίδιους τους δωρητές και αυτό μας δίνει μεγάλη ηθική ικανοποίηση.
Θα προσπαθήσουμε να σταθούμε αντάξιοι στη σπουδαία πράξη της κας Κατσανεβάκη. Για την ώρα, λίγες φωτογραφίες στο περιθώριο της παράδοσης/ παραλαβής του Εθνομουσικολογικού Αρχείου της κας Κατσανεβάκη στη Θεσσαλονίκη, πριν από δέκα μέρες. Σγτις φωτογραφίες, η κα Κατσανεβάκη, ο “κυρατζής” του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλέξανδρος Λαμπρίδης και ο κ. Άρης Μπαζμαδέλης.

22.3.2025. Πολυφωνίες της άνοιξης & της ποίησης. “XAONIA” στο “Μακάρι”

Σάββατο 22 Μαρτίου 2025, το πολυφωνικό σύνολο “Χαονία” παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στις πολυφωνίες της άνοιξης και της ποίησης στη μουσική σκηνή “Μακάρι”. Μια γενναιόδωρη άγρα τραγουδιών από όλες τις περιοχές της ηπειρώτικης πολυφωνίας καθώς και από το Βώλακα Δράμας, την Κέρκυρα και την ελληνόφωνη Κάτω Ιταλία. Με το πρέπος του πολυφωνικού τραγουδιού και το πάθος της “Χαονίας” που ταξιδεύει για τριακοστή χρονιά, όντας το μακροβιότερο πολυφωνικό σχήμα της εποχής μας. Καλή αντάμωση στο “Μακάρι”, Ζωοδόχου Πηγής 125, το Σάββατο 22.3 στις 10 μμ

20.3.2025. Το Πολυφωνικό Καραβάνι στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Άρτα)

Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025. Το Πολυφωνικό Καραβάνι παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του μαθήματος “Πολιτιστική διαχείριση” του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στην Άρτα. Ο “κυρατζής¨” Αλέξανδρος Λαμπρίδης μίλησε εκτενώς για την πρακτική του του Πολυφωνικού Καραβανιού και ακολούθησε πλούσια συζήτηση με τους συμμετέχοντες φοιτητές, με συντονισμό της καθηγήτριας Λορέντας Ράμου η οποία τον καλωσόρισε και τον παρουσίασε στο Πανεπιστήμιο. Η υποδοχή από μέρους των φοιτητών ήταν ιδιαίτερα θερμή και ελπιδοφόρα για μια επόμενη συνάντηση τους επόμενους μήνες και πάλι στην Άρτα.

8,13.3.2025. Το πολυφωνικό με τη “Xαονία” σε χιλιάδες νέους!

Το πολυφωνικό σύνολο “Χαονία” ταξιδεύει φέτος για τριακοστή χρονιά! Όταν ξεκινούσε, μέσα της δεκαετίας του 1990, χάρη στις εμφανίσεις της, το πολυφωνικό τραγούδι ακουγόταν σε νέους χώρους, άβατους ως τότε, και, κυρίως, σε νέα ακροατήρια, ιδιαίτερα νεανικά, συνομήλικα των μελών της “Χαονίας” τότε.
Τα χρόνια πέρασαν, η “Χαονία” έχει πραγματοποιήσει πολλές εκατοντάδες συναυλίες σε κάθε είδους χώρους, πόλεις, χωριά αλλά και σε έντεκα άλλες χώρες, ενώ ετοιμάζεται να ταξιδέψει και σε άλλες ηπείρους. Όλα αυτά τα χρόνια, η “Χαονία” δεν σταμάτησε να ταξιδεύει το πολυφωνικό τραγούδι, συμβάλλοντας στην προβολή και τη διάδοσή του, ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους.
Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου 2025, η “Χαονία” τραγούδησε σε δύο συναυλίες, εμπρός σε χιλιάδες νέους, επιβεβαιώνοντας τη δύναμη του πολυφωνικού τραγουδιού να συνεγείρει με τη δύναμη και την αλήθεια του, δίχως όρους καταγωγής, βρίσκοντας αμέσως δίοδο με τις καρδιές όσων αναζητούν ατόφια έκφραση ψυχής, αλήθεια στη μουσική και όχι μόνο.
ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΜΑΡΤΙΟΥ, η “Xαονία” συμμετείχε στη συναυλία των SOCIAL WASTE, του περίφημου συγκροτήματος που φέτος κλείνει τα 25 χρόνια του. Το κατάμεστο (sold out) FLOYD δονήθηκε από αυτή τη συνάντηση hip hop και πολυφωνικού τραγουδιού, η υποδοχή της “Χαονίας” από το νεανικό ακροατήριο ήταν εκπληκτική – ακόμη ζούμε τον απόηχό της. Κάτι που θα έχει και συνέχεια, μέσα από το νέο δίσκο των SOCIAL WASTE και τη συναυλία τους στην “Τεχνόπολη” τέλη Ιουνίου με τη συμμετοχή της “Χαονίας”.
ΠΕΜΠΤΗ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ, η “ΧΑΟΝΙΑ” συμμετείχε στη μεγάλη συναυλία των φοιτητικών συλλόγων στο Σύνταγμα, αφιερωμένη στα παιδιά που χάθηκαν στο έγκλημα των Τεμπών, ως υπόσχεση στον αγώνα να φτάσει ως το τέρμα. Η “Χαονία”, σε διευρυμένη σύνθεση ως μικρή κολλεκτίβα – τραγούδησε ένα πολυφωνικό μοιρολόι για τα παιδιά που χάθηκαν – προσθέτοντας και μια στιχουργική παράφραση με στίχους που πρώτη φορά ακούστηκαν – και ένα πολυφωνικό της έγερσης να του αγωνιστικού φρονήματος, της μεταλαμπάδευσης του αγώνα. Η υποδοχή των χιλιάδων φοιτητών ήταν συγκλονιστική!
Καλή αντάμωση στα επόμενα!
Με πρώτο, το ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ η “ΧΑΟΝΙΑ” τραγουδά στο “Μακάρι”! Πολυφωνίες της ¨Ανοιξης και της Ποίησης! Με εκπλήξεις!

650 video, 4500 εγγραφές στο κανάλι του Πολυφωνικού Καραβανιού

Δημοσιεύθηκε σήμερα, 1.3.2025, το 650ο βίντεο στο κανάλι του Πολυφωνικού Καραβανιού που χθες συμπλήρωσε 4500 εγγραφές διαδικτυακών συνταξιδιωτών. Δύο δείκτες ενδεικτικοί της ακατάπαυστης δράσης του Πολυφωνικού Καραβανιού στον ψηφιακό πολιτισμό, τη διαδικτυακή διάδοση του πολυφωνικού τραγουδιού, με τη δημοσιοποίηση ενός βίντεο κάθε τρεις μέρες, κατά μέσο όρο, εδώ και πέντε χρόνια! Στις αρχές του 2020 τα δημόσια βίντεο στο κανάλι δεν ξεπερνούσαν τα 80 ενώ οι εγγραφές ήταν μόλις 650. Και συνεχίζουμε. Ακατάπαυστα!
O σύνδεσμος του καναλιού: www.youtube.com/polyphonicfestival.

Το Πολυφωνικό Καραβάνι στη 2η Συνάντηση του Δικτύου ΑΠΚ, 21-23.2.2025

Ξεκινά σήμερα, 21 Φεβρουαρίου 2025, η 2η Συνάντηση του Δικτύου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Mε τη συνεργασία του Δικτύου Ζώσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Διεύθυνσης Νεότερης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, με τη στήριξη του ΟΠΑΝΔΑ (Δήμος Αθηναίων), για τρεις ημέρες ένας σφυγμός της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς χτυπά στην “Τεχνόπολη”.
21-23.2.2025, To Πoλυφωνικό Καραβάνι συμμετέχει πολύτροπα στο πλούσιο πρόγραμμα:
– Παρουσίαση με θέμα “Άπειρος Πολυφωνία”, κύκλος δράσεων διαφύλαξης και ανάδειξης του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού, σήμερα Παρασκευή, στις 10:20 πμ
– Παρουσίαση των ψηφιακών δράσεων του Πολυφωνικού Καραβανιού σε συμμετοχική συζήτηση σχετική με τον ψηφιακό πολιτισμό και τα αρχεία, με πρόσκληση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, σήμερα Παρασκευή 14:00-15:30
– Συντονισμός της πρώτης ενότητας παρουσιάσεων, με θέμα δρώμενα και πανηγύρια, το Σάββατο 22.2.2025, από τις 9 ως τις 11 πμ
– Συντονισμός της συζήτησης στρογγυλής τράπεζας με θέμα “Δίκτυο Ζώσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, διαμόρφωση και προοπτικές”, το Σάββατο 22.2.2025, 16:00-17:30.
– Εργαστήρι Πολυφωνίας – “Πολη-φωνία”: Αχολογώντας στις πόλεις” – ένα πρωτότυπο εργαστήρι πολυφωνίας με την Αλίκη Γκανά και τον Αλέξανδρο Λαμπρίδη, την Κυριακή 23.2.2025, 11:30-13:00, με ανοιχτή συμμετοχή!
Το Πολυφωνικό Καραβάνι συμμετέχει πολύτροπα στη Συνάντηση και στο Δίκτυο. Ο “κυρατζής” του Αλέξανδρος Λαμπρίδης συμμετέχει στη Συντονιστική Επιτροπή του Δικτύου Ζώσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς εδώ και δεκατέσσερις μήνες, προσπαθώντας να συμβάλει στο συλλογικό εγχείρημα του Δικτύου.
ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ ΣΤΗΝ “ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ”!

Το Πολυφωνικό Kαραβάνι παρουσιάζεται σε σεμινάριο για το Λαϊκό Πoλιτισμό, 18.2.2025

“Πολυφωνικό Καραβάνι, δοκιμάζοντας μέλλοντες διαρκείας σε μια παλαιότατη κληρονομιά”. Τo θέμα της εισήγησης του ¨κυρατζή” του Πολυφωνικού Καραβανιού στο 4ο Επιμορφωτικό Σεμινάριο του Σωματείου Διπλοματούχων Ξεναγών, την ΤΡΙΤΗ 18,2 από τις 15:30 ως τις 17:30 στο αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Παστέρ. Το τριήμερο σεμινάριο ξεκινά στις 17.2 και ολοκληρώνεται στις 19.2. με γενικό θέμα “Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, Λαϊκός Πoλιτισμός”.

Το Εργαστήρι Πoλυφωνίας στην “Πίτα του Ηπειρώτη”, 16.2.2025

“Πίτα του Ηπειρώτη” 2025, Κυριακή 16 Φεβρουαρίου, 12 μμ,Παλαί Γαλατσίου (Christmas Theater)
H κορυφαία ετήσια εκδήλωση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας, του τριτοβάθμιου φορέα της ηπειρώτικης αποδημίας.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης αρχίζει και κλείνει με δύο τραγούδια από το Εργαστήρι Ηπειρώτικου Πολυφωνικού Τραγουδιού της Πανηπειρωτικής, με υπεύθυνο τον Αλέξανδρο Λαμπρίδη, “κυρατζή” του Πολυφωνικού Καραβανιού. Το Πολυφωνικό Καραβάνι στηρίζει εθελοντικά το Εργαστήρι της Πανηπειρωτικής από το 2010 αδιάλλεςιπτα. Καλή αντάμωση!

14.2.2025, “πολυφωνίες του έρωτα” με τη “Χαονία” στο “Μακάρι”

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2025, στις 10 μμ. “Πολυφωνίες του έρωτα” με το πολυφωνικό σύνολο “Χαονία” στη μουσική σκηνή “Μακάρι” (Ζωοδόχου Πηγής 125, Νεάποιλη). Πρόκειται για τηνβ πρώτη εμφάνιση της “Χαονίας” τη νέα χρονιά που αποτελεί και την τριακοστή του ταξιδιού της. Πολυφωνικά τραγούδια από όλες τιε περιοχές της ηπειρώτικης πολυφωνίες αλλά και από το Bώλακα Δράμας, την Κέρκυρα, την ελληνόφωνη Κάτω Ιταλία. Και ποίηση που σμίγει με την πολυφωνία. Καλή αντάμωση!

Η “Χαονία” στο στούντιο με τους Social Waste

Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2025, το πολυφωνικό σύνολο ηχογράφησε τα πολυφωνικά μέρη τραγουδιού για το νέο δίσκο των SOCIAL WASTE, σμίγοντας τις πολύφωνες φωνές με το hip hop! To τραγούδι θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά ζωντανά το Σάββατο 8.3.2025 στην εμφάνιση των SOCIAL WASTE, με σύμπραξή της “ΧΑΟΝΙΑΣ” στο Lloyd, ενώ στις 28.6.2025 θα έχει τη θέση του στη μεγάλη συναυλία του συγκροτήματος στην “Τεχνόπολη”. Καλοτάξοδο!

Δ. Μητσοτάκης με “Xαονία” σε νέο τραγούδι

Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2025 κυκλοφορεί διαδικτυακά το νέο τραγούδι του Δημήτρη Μητσοτάκη “Θηρίο σαν την ξενιτιά”, με τη συμμετοχή του πολυφωνικού συνόλου “Χαονία”. Το τραγούδι σμίγει την έντεχνη δημιουργία, με το σφυγμό του πολυφωνικού τραγουδιού, βασισμένο σε ένα πωγωνίσιο πολυφωνικό “αχό”. Ηχογραφήθηκε το Σεπτέμβριο του 2024 και ήρθε η ώρα να δημοσιοποιηθεί. Σύντομα θα παρουσιαστεί και ζωντανά. Καλοτάξιδο!

15.1.2025, πρεμιέρα της ταινίας “ΑΡΚΑΝΤΙΑ” του Γ. Ζώη

Την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2025 πραγματοποιείται η επίσημη ελληνική πρεμιέρα της ταινίας του Γιώργου Ζώη “ΑΡΚΑΝΤΙΑ” στη “Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών” του Ιδρύματος Ωνάση. Βασικό μουσικό θέμα της ταινίας ένα πολυφωνικό τραγούδι, παράφραση του πολυτραγουιδισμένου “Μόλις κοιμηθεί το κύμα” από τη Χειμάρρα. Το τραγούδι ηχογραφήθηκε σε επιμέλεια του Αλέξανδρου Λαμπρίδη, με στήριξη του Πολυφωνικού Καραβανιού, με τη συμμετοχή του πολυφωνικού της Χειμάρρας και μελών του πολυφωνικού συνόλου “Χαονία”. Τα δύο πολυφωνικά σχήματα τραγουδούν μαζί και στην ελληνική πρεμιέρα της ταινίας! Η ταινία, από τις 20.2.2024 που έκανε τη διεθνή πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βερολίνου, έχει προβληθεί σε φεστιβάλ σε όλες τις ηπείρους και έχει αποσπάσει σειρά βραβείεων. Στις 23.1.2025 βγαίνει στις αίθουσες της Αθήνας. Kαλοτάξιδη!