Φεβρουάριος 2004.
Η πρώτη χειμερινή αποστολή επιτόπιων καταγραφών του Πολυφωνικού Καραβανιού, ένα τριήμερο σε Δολό, Κτίσματα, Παρακάλαμο που αποτέλεσε πρόδρομο των κατοπινών, Χειμερινών Πολυφωνικών Καραβανιών. Πρώτος σταθμός, της αποστολής, Δολό Πωγωνίου, στο σπίτι του Ηλία Κούρου.
Ο Ηλίας πρωτοτραγούδησε στο Καραβάνι στο Σαυροσκιάδι το καλοκαίρι του 2002. Ήταν και η πρώτη φορά που τραγούδησε γενικότερα σε εκδήλωση και κόσμο πολύ. Το επόμενο καλοκαίρι τραγούδησε με το Καραβάνι στους Δρυμάδες και τον χειμώνα του 2004 καλωσόρισε σπίτι του τον κυραντζή του Καραβανιού και τον συνεργάτη του, διευθυντή φωτογραφίας Δημήτρη Κορδελά, σε τούτη την αποστολή που αποτέλεσε και την πρώτη, ουσιαστικά, κινηματογράφηση του Ηλία. Από τότε ακολούθησαν πολλά ανταμώματα , γλέντια και καταγραφές. Μέχρι και μια μόνο νύχτα έχει ταξιδέψει από το χωριό του στην Αθήνα, για να τραγουδήσει με την “Χαονία” τα πολυφωνικά που αγαπάει! Κλείνοντας τα ζώα στο μαντρί το απόγευμα και βγάζοντάς τα για βοσκή το επόμενο πρωί και πάλι! Ο Ηλίας είναι ένας από τους πιο αγαπημένους ανθρώπους του Καραβανιού κι η συμμετοχή του τιμή για το μεγάλο ταξίδι των φωνών.
Σε τούτο το απόσπασμα από την πρώτη καταγραφή τραγουδά ένα πολυαγαπημένο του τραγούδι, τον “Ντουνιά”. Το τραγούδι είναι πολυφωνικό αλλά ο Ηλίας αναγκαστικά εδώ το τραγουδά μόνος του, όπως πολλοί βιωματικοί ερμηνευτές στα παραμεθόρια χωριά, που δεν βρίσκουν κάποιον να τους κρατήσει ίσο, να τους το γυρίσει. Πόσο μάλλον, όπως εδώ, μες στο καταχείμωνο. Ο Ηλίας ενσωματώνει στο τραγούδι του αυτοσχέδια στοιχεία από όλους τους ρόλους, το πάρσιμο, το ρίξιμο, το γύρισμα, το ίσο.
Οι στίχοι που τραγουδά:
Μωρ΄ ντουνιά μωρέ ντουνιά μου
Δεν σε γλέντισ’ η καρδιά μου
Μια καρδιά σαν τη δικιά μου
Πότε κλαίει πότε γελάει
Πότε λιανοτραγουδάει
Ο ντουνιάς όπου περνάει
Και δεν μας καλημεράει
Που περνάει γιαβάς γιαβάσι
Σαν του Μάη τα κεράσια
Μια στιχουργική παραλλαγή του τραγουδιού από τη συλλογή των Παναγιώτη Φωτίου, Νικόλαου Λύτη “Δημοτικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου”:
Άι ντουνιά μου, άι ντουνιά μου,
δε σε χάρηκ’ η καρδιά μου.
Ο λεβέντης που περνάει
και δε μας καλημεράει,
π’ απερνάει και δε μας κρένει,
μαύρος κι άλαλος να γένει.
Π’ απερνάει καβαλάρης,
Όλο λεβεντιά και χάρη.
Π’ απερνάει σαν σαΐνι
και δεν μπεγεντάει να κρίνει.
Π’ απερνάει αγάλια αγάλια
σαν το φίδι στα χορτάρια.
Π’ απερνάει κρυφά κρυφά
όλο νιάτα και χαρά.
Τo Aρχείο Πoλυφωνικού Τραγουδιού περιλαμβάνει σειρά από επιτόπιες καταγραφές του τραγουδιού, με μικρές παραλλαγές, σε Δολό, Πωγωνιανή, Πολύτσανη, με αυτοσχέδιους ομίλους του κάθε χωριού ενώ υπάρχουν δύο δισκογραφήσεις του ίδιου τραγουδιού, η μία με τον Ηλία Κούρο να τραγουδά με το πολυφωνικό σύνολο “Χαονία” (“Φωνές της Πέτρας”, “Άπειρος 2004) και η άλλη με τον πολυφωνικό όμιλο του Δολού σε έκδοση του Πoλιτιστικού Συλλόγου του χωριού (2007).
“Άπειρος” Πολυφωνικό Καραβάνι
Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού
“ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΟΛΗ-ΦΩΝΙΑ” 2020