ΤΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΚΑΡΑΒΑΝΙ ΣΤΗΝ ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ
Η σχέση του Πολυφωνικού Καραβανιού με την Αετομηλίτσα ξεκινά πριν από την πρώτη του επίσκεψη στο χωριό! Από την Αετομηλίτσα κατάγεται ο Βασίλης Νιτσιάκος, καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, από τους πρώτους και διαχρονικούς παραστάτες του μεγάλου ταξιδιού των φωνών, επιστημονικός σύμβουλος στα πρώτα του βήματα καθώς και συνεργάτης του περιοδικού “Άπειρος”.
Η πρώτη εκδήλωση του Πολυφωνικού Καραβανιού στην Αετομηλίτσα διοργανώνεται στις 28 Ιουλίου 2002, στο πλαίσιο της 4ης Διεθνούς Συνάντησης Πολυφωνικού Τραγουδιού. Προηγήθηκε επιτόπια προετοιμασία, με ιδιαίτερη αποστολή, λίγο καιρό πριν, με σκοπό την αναθέρμανση και τη συμμετοχή πολυφωνικού ομίλου από το ίδιο το χωριό στην εκδήλωση. Στον όμιλο συμμετείχαν βιωματικοί ερμηνευτές διαφορετικών γενεών και επιρροών, περιέχοντας στις ερμηνείες τους στοιχεία και της γραμμουσιάνικης και της φαρσεριώτικης, βλάχικης πολυφωνίας, ανάλογα με την ιδιαίτερη καταγωγή της οικογένειάς τους και τον τόπο που ξεχειμωνιάζουν.
Ακολουθούν εκδηλώσεις στις επόμενες Διεθνείς Συναντήσεις (2004, 2005, 2007, 2009), άλλοτε στην πλατεία του χωριού, άλλοτε στην εκκλησία του και, κάποιες φορές, στην αντικρινή θέση Γκούρα στον Γράμμο, στο πλαίσιο των ανταμωμάτων Κτηνοτροφίας που διοργάνωνε η Κοινότητα της Αετομηλίτσας, η οποία στήριξε πολλές από τις επιστροφές του Πολυφωνικού Kαραβανιού στο χωριό. Στην Γκούρα, το 2009, στήνεται για πρώτη φορά στην περιοχή, πολυφωνική κατασκήνωση. Με την σταδιακή μετεξέλιξη του χαρακτήρα των εκδηλώσεων, στο πνεύμα του Πολυφωνικού Καραβανιού, η Αετομηλίτσα αποκτά ρόλο μύησης των νέων συνταξιδιωτών στην παραμεθόρια Ήπειρο των βουνών και της κτηνοτροφίας, μέσα από την απαράμιλλη ομορφιά του τόπου. Οι εκδηλώσεις, σιγά σιγά, ιδιαίτερα από το 2014 και μετά, μετατρέπονται σε γλέντια στο καφενείο του χωριού, ταιριασμένα περισσότερο στο πρέπος του πολυφωνικού τραγουδιού, ενώ δεν σταματά η επιτόπια έρευνα με μαρτυρίες αλλά και τραγούδια από πληροφορητές και ύστατους βιωματικούς ερμηνευτές.
Η σχέση με την Αετομηλίτσα ξεκίνησε με την σχέση με έναν ξεχωριστό απόδημό της, συνείχστηκε με την ανάπτυξη σχέσεων με σειρά βιωματικών ερμηνευτών και ανθρώπων του χωριού, όπως οι Χρήστος Νιτσιάκος, Aνδρέας Καράτζιος, Ευριπίδης Καράτζιος, Θοδωρής και Χρύσα Φερφελή- “οικοδεσπότες” μας στο πανέμορφο ξενώνα και παλαιότερα στο Καταφύγιο του χωριού. Ιδιαίτερη σχέση αναπτύχθηκε με τους κατά καιρούς Αλβανούς μετανάστες στο χωριό που, μερικές φορές, τραγουδούν στις εκδηλώσεις και τα γλέντια μας στο χωριό, ιδιαίτερα με τον μόνο μόνιμο κάτοικο του χωριού, φύλακά του τους χειμώνες, τον αγαπημένο Λουάν.
Aπό το 2009 από την Aετομηλίτσα ξεκινά η περιήγηση των συνταξιδιωτών του Πολυφωνικού Καραβανιού στον Γράμμο, μέσα από τις χωμάτινες διαδρομές που οδηγούν δυτικά στο Πληκάτι, Η περιήγηση έχει κι ένα χζαρακτήρα συλλογικής ιχνηλασίας σε μερικά από τα πιο νωπά και δύσβατα αποτυπώματα της σύγχρονης ιστορίας του λαού και του τόπου μας, στα μέρη που διαδραματίστηκαν μερικές από τις πιο σκληρές μάχες του εμφυλίου. Σε κορυφές του Γράμμου, κατά μήκος αυτής της διαδρομής, βιντεοσκοπούνται συχνά μουσικά βίντεο με πολυφωνικά τραγούδια από τους συνταξιδιώτες του Πολυφωνικού Καραβανιού για τα βουνά, τον τόπο, την ποιμενική ζωή, την Iστορία.