Καλή πρακτική διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς UNESCO
Χωριό της Σκάλας Φιλιατών
Βρίσκεται σε ύψωμα, δυτικά από τις όχθες του Καλαμά.
Δήμος Φιλιατών, ΠΕ Θεσπρωτίας
Αποστάσεις 8 χλμ. από Νεράιδα, 22 χλμ. από Φιλιάτες, 27 χλμ. από Ηγουμενίτσα
Υψόμετρο 290m
Κάτοικοι 44 (απογραφή 2011)
Καταλύματα Πλησιέστερα ξενοδοχεία βρίσκονται στην Παραμυθιά και στην Ηγουμενίτσα.
Η Γολά, χωριό της περιοχής της Σκάλας των Φιλιατών πάνω από τον Καλαμά, καλωσόρισε το μεγάλο ταξίδι των φωνών το 2004, με τη διοργάνωση εκδήλωσης στο πλαίσιο της 6ης Διεθνούς Συνάντησης Πολυφωνικού Τραγουδιού. Η εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν πολυφωνικά σχήματα και μουσικοί από Ελλάδα, Αλβανία, Βουλγαρία και Κάτω Ιταλία, πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη του Δήμου Φιλιατών.
Στην εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε μια από τις πρώτες εμφανίσεις του Εργαστηρίου Πολυφωνίας που από εκείνη τη χρονιά συνταξιδεύει με το Πολυφωνικό Καραβάνι, σηματοδοτώντας το πέρασμα στη δεύτερη πενταετία του Πολυφωνικού Καραβανιού και την όλο και μεγαλύτερη εστίαση στη μεταλαμπάδευση του πολυφωνικού τραγουδιού σε νέους ανθρώπους.
Βλάχικο πολυφωνικό τραγούδι
Βλάχοι Αndon Poci
Γολά, Πολυφωνικό Καραβάνι 2004
Μια Βλάχα, μια Βλάχα και βλεχοπούλα
Bλάχα μ΄ και βλαχοπούλα και μια κυρά γυναίκα,
ωρέ του γιου της γάμο, έκαμε μωρ’ Βλάχα.
Ωρέ εκάλεσε τα Γιάννενα μωρ’ Βλάχα,
ωρέ Βλάχα μ’ και βλαχοπούλα και την μισή την Άρτα
Οσό να αρχίσει η χαρά μωρ’ Βλάχα,
Βλάχα μ’ και βλαχοπούλα και όσο να τελειώσει.
Ωρέ σαράντα μύλοι τ’ άλεθαν μωρ’ Βλάχα,
Βλάχα μ’ και βλαχοπούλα, αλεύρι για τον γάμο.
Ωρέ και ένας μύλος ζερβόμυλος μωρ’ Βλάχα,
Βλάχα μ’ και βλαχοπούλα, να αλέθει το πιπέρι.
Ωρέ σφάζει βουβάλια δώδεκα, μωρ’ Βλάχα,
Βλάχα μ’ και βλαχοπούλα, βουβάλες δεκαπέντε.
Ωρέ σφάζει και χίλια πρόβατα, μωρ’ Βλάχα,
Βλάχα μ’ και βλαχοπούλα, και πεντακόσια γίδια.
Δυσεύρετο, πια, χορευτικό πολυφωνικό τραγούδι που τραγούδησαν και χόρεψαν οι «κυράδες της Άνω Δερόπολης» στην εκδήλωση του Πολυφωνικού Καραβανιού στη Γολά, χωριό της Σκάλας Φιλιατών, το 2004. Παραλλαγές του τραγουδιού συμπεριλαμβάνονται σε διάφορες συλλογές, ανάμεσά τους και στην έκδοση των Παναγιώτη Φωτίου, Νικόλαου Λύτη «Δημοτικά τραγούδια Βορείου Ηπείρου»:
Μια βλάχα, μια παλιόβλαχα, παντρεύει τον υγιό της.
Σφάζει βουβάλια τριανταχτώ, γελάδια τριανταπέντε,
σφάζει και γιδοπρόβατα πέντ΄, έξ’ , εφτά χιλιάδες.
Δώδεκα μύλοι άλεθαν το στάρι για το γάμο,
κι ένας μύλος, ξερόμυλος άλεθε το πιπέρι.
Τρεις όμορφες, τρεις λυγερές και τρεις καλές κυράδες
παν’ να λευκάνουν το πανί στης κορασιάς τη βρύση.
Στο δρόμο όπου πηγαίναν, στο δρόμο που πηγαίνουν,
Η μια λέει της αλληνής κι όλες μαζί το λένε:
-Πού πάμε οι μαύρες μονάχες, γυναίκες δίχως άντρες;
Το λόγο δεν απόσωσαν, το λόγο δεν απόειπαν,
κλέφτες τους βγαίνουν αμπροστά και χαραμήδες πίσω.
-Κωστάντω, μάσε το πανί και Λένη το ρολό σου,
κι εσύ Κρυστάλλω του παπά, στη σέλα καβαλίκα.
